Eritrea: Abeba Tesfaghiorgis ናይ ሐዲሽ ዓመት መልእኽቲ

JANUARY 5, 2018

ናይ ሐዲሽ ዓመት መልእኽቲ

ክቡር ህዝቢ ኤርትራ፡ ክቡራት ኣሕዋተይ፡ ኣሓተይ፡ ደቀይ፡ ደቂ ደቀይ፡

ከምዚ ንሪኦ ዘለና ህዝቢ ብጽሑፍ ይኹን ብቃል ናይ ሓዲስ ዓመት ትምኒቱ ይገልጽ ኣሎ። እንሆ ድማ ኣነ ብወገነይ 2019 ዓመት ምሕረት እሱራትና ዝፍትሑላ፡ ዝሓቀቁ  መኣስን፡ ከምይን ኣበይን ከም ዝሞቱ - ሰብ ክቡር’ዩ - ዝንገረላ፡ ካብ ጽምዋን፡ ስድትን፡ ድኽነትን፡ ፍርሕን፡ ውርደትን፡  ተጋላጊልና፡ ጸልማት ግመ ካብ ሰማያት ሀገርና  ተቀንጢጡ፡ ሰላምን፡ ፍትሕን፡ ፍቅርን  ዝነግሰላ ዓመት ይግበረልና።  ኣሜን።

እወ ክፉእ ዝገበረን ክፉእ እናተገብረ ስቅ ኢሉ ዝርኣየን ክልቲኦም ገበኛታት ሙዅኖም ሎሚ ብዝያዳ ኣሚናሉን ተቀቢልናዮን ኣሎና። እዚ ዓቢ ተስፋ ዝህብ’ዩ። ሕማምካ እንታይ ምዅኑ ፈሊጥካ ምስ ነገርካ’ዩ መድሃኒት ትረኽበሉ። ብበቢዓይነት ዝውሓጥን ዘይውሓጥን ምኽንያታት ተፋላሊና፡ ሕጂ ካብ ጌጋታትና ተማሂርና ሓንሳእን መወዳእትን ሓቢርና ንተንስእ፡ ካብዞም በቢዓይነቶም ሲቪካዊ ማሕበራትን ገበርቲ ሰናይን - Activist ተዋጺኦም ንኣብ ወጻኢ ዘሎ ህዝቢ ወኪሎም ነቲ ንህዝቢ ኤርትራ ከም ብላይ ጨርቂ ረጊጹ ንኢትዮጵያ ውን ሓላይ መሲሉ ሓዊ ከእትወላ ዝኣላልም ዝመስል ዘሎ ኢሳይስ ኣፈውርቂ፡ ብዝያዳ ዘቃልዑ፡ ከቢድ ዋጋ ዝተኸፈለላ ዘይትድመር ዘይትጎድል ልኦላዊት ሀገርና ህዝባ ኢ ሰብኣዊ ተግባራት ኣብ ልዕሊኦም ይፍጸም ከም ዘሎ ዘቃልሑ ዝጓየዩ ሕጂ ንግበር ዝብል ካብ ብዙሕ ኩርናዓት ዝስማዕ ዘሎ ኮይኑ ይስማዓኒ።  ከምኡ እንተድኣ ኮይኑ። ማሕረ ነዚ’ሞ እንታይ ክወጾ። ዕዉር እንታይ ትደሊ ዘይምርኣይ እዩ እቲ ነገሩ።

ክቡር ህዝቢ ኤርትራ፡  እዚ ስርዓት እዚ ከልግስ ድሕሪ ሕጂ ኣብ ኤርትራ መንግስቲ ንበይኑ ሲቪካዊ ማሕበረት ድማ  - institutions - ንመንግስቲ ዝቋጻጸር፡ ክኸውን - ሓድነትና ድኣ ይደልድለና እምበር - ከቢድ ዕማም’ዩ፡ እዚ ዝስዕብ ሓሳባት  - መብዛሕትኡ  ሓዲስ ዘይኮነ - ኣዝዩ ጠቃሚ ኢለ ዝኣምነሉ ከካፍል ድማ እደሊ።

ቀዳማይ፡ ናይቲ ስቅያት ኣብ ውሽጢ ዘሎ ህዝብና ኣደዳ ዓብይቲ ሕማማትን፡ ጥሜትን፡ ጓህን ኩሉ ዓይነት ሓሰረ መከራን፡ ናይቲ ይዋእ ኣብ ፈቀዶ መዓሰክራት ዘሎ መኣስ’የ ንወጻኢ ዝኸይድ ወይ ዓደይ ዝመልስ ዝብል፡ ናይቲ ሕጂ ኣብዛ ሰዓት እዚኣ ኣብ መንጎ ክልተ ተቃናቀንቲ ጉጅለ ልብያ ኩናት ተላዕሉ ኣደዳ ሞትን፡ ጥሜትን፡ ክብረተ ግህሰትን መሸጣን፡ ኮይኑ ልብና ኣትሪርናሉ ዘለና ጥራይ ዘይኮነ  ንሕና ብሓፈሻዊ ኣዛራርባ እዞም ይዕበ ይንኣስ ሸቂልና ንኣቱ፡ ሙሉእ ጥዕና የብልናን ክብል እደፍር። ብኸታትኡ ህይወት ካብድ’ያ ኣብ ርእሲኡ በዝን በትን ድሓን ገይሩ ዝትንክፈና ናይ ዓድናን ህዝብናን   እናተፈለጠናን ከይተፈለጠናን ሻቅሎት ወትሮ ምሳና እዩ። ። ስለዚ ህድእ ኢልና ንኹሉ ክሓይሽ ንጥዕናና ኣቃልቦ ንሃበሉ። ብዘይ ጥዕና ዋላ ብዙሕ ክትገብር እንተደለኻ እውን ክትገብር ኣይትኽእልን ኢኻ።

ካልኣይ፡ ኣብ ዝኾነ ይኹን ነገር ይዕበ ይንኣስ፡ ዓወት ዝርከቦ ደቂ ኣንስትዮ፡ ብሙሉእ ሓይለን ምስ ዝካፈልኦ እዩ። ኣብ ሓዳር ብዙሕ ምፍሕፋን፡ ፍትሕን ይርኤ ኣሎ፡ በቲ ሓደ ወገን ዘይቅሱን ሰብ ብዙሕ ተጻዋርነት ክህልዎ ጸገም’ዩ። ኣብ ርእሲኡ ድማ እቲ ከቢድ ሓላፍነት ናይ ገዛን ቆልዑን መብዛሕትኡ ኣብታ፡ ልክዕ ከምቲ ሰብኣይ ሰሪሓ ትኣቱ ሳሃሮኣ ዘይውዳእ ጓል ኣንስተይቲ’ዩ ወዲቁ ይርከብ ኣሎ። ኣቦታት ደቂ ተብዕትዮ፡ መንእሰያት ይኹኑ ዓበይቲ ብመጠኑ ዘይሕግዙ ማለት ኣይኮነን፡ ግን ብሓፈሻዊ ኣዛራርባ ፈጺሙ እኹል ኣይኮነን። እታ ቆልዑ ዘይብላ ጎል እንስተይቲ ውን’ እርእዮ ኣለኹ፡ ሓልፍነት ስድርኣ ቀረበ ቤተስባን ተሰካሚት’ያ። ከምቲ እቶም ደቂ ተባዕትዮ ኣብ internet ኣትዮም ዝካታታሉ ንውሕ ዝበለ ጊዜ ዘጥፍኡ፡ ወይ መጻሕፍቲ ዘንባቡ፡ ወይ ኣብ ኣኼብታት ዝካፈሉ ክካፈላ ኣይክእላን’የን ክገብራ ኣይክእላን’የን።  ፍትሒ ኣብ ቤትካያ ትጅምር። ኣብ ወጻኢ ዘዕበናዮም፡ ማዕረ ኣብላት ቀይሕ ዕንባባ ዝነበሩ፡ ሎሚ ምሳና የለውን፡ ርዲኢትናን ቋንቋናን በብይኑ ኮይኑ፡  ኣቦን ኣደን እንተድኣ ተሓላልዮምን ተላዚቦምን ግን፡ ንደቆም ነቲ ጉዳይ ሀገርን ኣቃልቦ ክህብዎ የኽእልዎም፡ ንዓታቶም ውን ኣብቲ ርእሲ ካልእ ዕማማቶም  - ሓዲሽ ህይውት Purpose - ይረኽቡ። 

ሳልሳይ፡ ሰብ ካብ ነንሓድሕዱ እዩ ዝምሃር። ን 27 ዓመታት ዝኽውን፡ ነጻ ዝኾነ ኣድማዒ  - community centers - ማሕበረ ኮም ንዋሳኣሉ፡ በቢዓይነቱ ሰሚናራት ነካይደሉ፡ ንህይወት ጠቃሚ ዝኾነ ኣብ ቤት ትምህራቲ ዘይንማሃሮ  ካብ ሓድሕድና ንማሃረሉ፡ ብብዙሕ መዳያት ንዓብየሉ፡ ደቅና ባህሎምን ቍንቍኦምን ዝምሃርሉ ዝኾርዕሉን ከምተን ካልኦት ዐሌታት ኣይነበረናን። ሻቡ ነጻነት ምስ ተረኽበ ዕጸዉ ተባሂሉ ተዓጽዩ።  እዚ ሕጂ ተጋሂዱ ዘሎ ለካ ሽዑ ተጠጂኡ’ዩ ነይሩ። ስለዚ ሕጂ፡  ኣብዚ ሓዲሽ ናይ ተስፋ ምዕራፍ ዝኽፈት ዘሎ ዋዓል ሕደር ዘይብሉ፡ እተን ድሮ ዘለዋ  community centers ብዝያዳ ንጥፈታተን ክብርትዓ፡ እተን ተዓጽየን ዝነበራ ህይወት ክሰኹዓ፡ ዘይነበረን ከተማታት ድማ ክኸፍታ ናይ ኩላትና ሓላፍነት’ዩ።

ራብዓይ፡ ርሑቅ ከይከድና፡  ኣብ ማኣከልና ፍቅርን ቆላሕታን ዘድልዮም ብዙሓት ሽግረኛታት ኣለውና። ዝተኣስሩ ዝጣበቀሎም ዝስኣኑ፡  ንሃገር ዘገልገሉ  ቤት ኣልቦ - homeless - ዝኾኑ፡ ፍቅሪ ኣዲኦን ኣቦኦምን ዘይጸገቡ፡ ኣብ ሳዋ ከርተር ዝበሉ ተረፍ ባሕሪ መዲተራንያን፡ ሲናይን፡ ንኤውርጳን ኣመሪካን ብሕልፊ ድማ ኣብ ኣመሪካ ዝመጹ፡ ሀገር ቀላይ ኮይንዎም ኣብ ሕሰም ኣልው።  ነዚ ውን ከንቃልል ንኽእል ኢና። ቅዱስ ዕላማ ሒዝካ ሓወይ ሓብተይ ተባሃሂልካ፡ ካብ ከትስማዕ ክትሰምዕ መሪጽካ ኣብቲ ዝድለ ዓወት ምብጻሕ ንኤርትርዊ ሓዲስ ኣይኮነን።

ሓሙሻይ፡ ይጸብቅ ይሕመቅ ናይዚ ዝሓለፈ ዓመታት’ሞ ንግደፎ፡ ኣብዚ ናይ ተስፋ ጊዜ ትሕትና ለቢስኩም ሙሁራትና ትጻወትዎ ተራ ኣዝዩ፡ ኣዝዩ ዕዙዝ’ዩ። መንእሰይ ወጻኢ መጺኡ ብዙሕ ዝተማህረ ኣሎ፡ ድሕሪ ሕጂ  ሀገር ናይ መንእሰያት’ያ።  እቲ ብዘይካ እተን ቅድሚ ሳዋ ሒዝወን ዝመጸ ትምሃርቲ ፈጹሙ ዘይተማህረ ምስናይ ሽግሩ ግን ቅጹሩ ማእለያ የብሉን። እቲ ናይ ህይወት ተመክሮ ዘለዎ፡ ህድእ ኢሉ ከምቲ ናይ ቀደም፡ ታሪኽ ከይነገር፡ ብቀሊል ዘይርከብ ትምሃርቲ  ንመንእሰይ ከማሓላልፍ ዕድል ኣይተረኽበን። ዓቢ ክስራን’ዩ። ናይ በብዓይነቱ ሞያውያን ማሕበራት ደቂሰን ዘለዋ ምስ ዝነቅሐ፡ ሓደሽቲ ምስ ዝውለዳ፡ ሲቪካውያን ማሕበራት ምስ ዝብርትዓ፡  ምስቲ ፍልጠትን፡ ብርቱዕ ስራሕን ፍቅርን ትሕትናን ጌርካ ናይ ሓባር ጥቅሚ ዕላማኻ ምስ ዝኸውን ትምኒትና፡ ክጋሃድ’ዩ።  ዋሕድና በቲ ሓደ ወገን ክጠቅመና’ዩ። ካብ ሓደ መእዲ ንበልዕ ብዝሒ ኣውራጃታትና ድርዕ ስልማትና፡ ክልተ ዓበይቲ ሃይማኖታትና መፋላለይና ዘይኮናስ፡ ካብ ሕጻንነትና ኣብ ቤተን ዝዓበና መሰረት ባህልናን ሕገ ስርዓትናን እየን።

ገለ ምሁራት ኣብ እዋን ቃልሲ ኣብ ወጻኢ ኮይኖም በብእዋኑ ንሜዳ እናኣተው ዘብርከቱ ሕጂ ምስ መንግስቲ ዝተጸግዑ፡ ማዕረ ህዝቢ ኤርትራ መሰሉ ኣይተገፈን ዝብሉ ኣለው። እዚኣቶም’ው ንህዝቢ ይቅረበለልና ተጋጊና እንተበሉ ጽብቁ፡ እንተዘይበሉ እውን፡ ንዑ ድኣ ታሪኽኩም ኣጸብቁ ዕድሜኹም ደፊኡ’ዩ ኣብ ቅድሚ ኣምላኽ ዘይሕፍር ስራሕ ስርሑ  ኢልካ ኣብ ህንጻተ ሀገር ምሕቖፎም’ዩ፡ ሓደ ክጠቅስ ፕሮፈሰሮ  ኣስመሮም ለገስ’ዩ ብዓል ሃብታም ተመክር ብዘይካ ኣብቲ እዋን ቃልሲ ዝበርከቶ ኣብቲ ጴጥሮስ ተስፋግዮርጊስ ዝመርሖ  ዝነበሮ ዜጋታት ንሰላም ዝብል ማሕበር እውን ዓቢ ተራ ተጻዊቱ’ዩ። ናይ ኣስመራ ዩኒቨርሲቲ ፕረዘደንት ነበር ዶክቶር ወልድኣብ ይስሃቅ ኣብ ክንዲ መሰል ተማሃራይ ዝጣበቅ ኣብቲ መሪር እዋን ኣብ ጎድኒ ኢሳያስ ተሰሊፉ፡ ሕጂ ኣብ ወጻኢ እዚኣ ኣይብል እቲእ ስቅ ኢሉ ዘሎ፡ ኣብ ልቡ ተመሊሱ ይቅረ በሉለይ እተን ተሪፈን ዘለዋ ዕድመይ ስመይ ኣጸቢቐ  እግዚኣብሄረይ ክኸይድ እንተበለ መርሓብ ኢልካ ምቅባሉ እዩ። ዩኒቨርሲታትና ንምህናጽን ንምስሳንን፡ ካብ ወጻኢ ሓገዝ ንምርካብ  ተኽእሎ ኣለዎ ኢለ እግምት።  

ምስ ፍቅሩ ምስ ትሕትንኡ፡ ምስ ነስሕኡ ምስ ጸሎቱ እዚ ኹሉ ሰፊሕ ስራሕ ክንሰርሕ ክንገብር እንታይ ዝተቅመና ኮይኑ ይስማዓኒ፡ ኣብቲ ዓይኒ ሓንጎልና ክለት ስእሊ ስኢልና ወትሮ ንርእየን ነቀምጥ፡

ሓንቲ መንእሰይ ሳዋ ከይዱ ካብኡ ክሃድም፡ ኣቤ ቤት ማእሰርታትን ኮይተይነራትን ክግርፍ ከእዊ ወጺኡ ኣብ ባሕሪ ክተልቅ ኣብ ሲናይ ክጉያሕ፡ ወታሃደር ዓደስ ኮይና መግቡ ብረቱ ክኸብዶ፡ ከተማታትን ጸምየን ወለዲ ወላዳት መኻናት ኮይኖም ኣዴታት ኣብ ኣስመራ ክልምና ኣቦታት ሰብ ክቀብሩ ጉድጓድ ዝኽዕተሎም ሲኢናኦ ቁሊቅ ምሊሕ ክብሉ ከለው፡ ከተማታትና ማዳ ተኸዲነን ርእሲ ከተማን  ጽርግያታት ጎዳጉድ ኮይኑ ማርቻ ተዴ ቤዳ መሸቀጥ ቆሎ ኮይና ኣግራባትና ነቂዙ  በረኻታትና ባዲሙ ሓውሲ ምድረ በዳ ኮይኑ።

እቲ ሓንቲ ድማ ህዝቢ ተዳባቢሱ፡  መግብናን ኣማጋግባናን ተማሓይሹ፡ ዓሳ ብኹሉ ዝኽእሎ ዋጋ ህዝቢ በሊዑ፡ ቤት ማእሰርትታት ናይ ቢት ትምሃርትታት ተለዊጡ፡ መንእሰይ ትምህርቲ ጸጊቡ፡ ሆስፒትላንት ኪሊንካትን፡ ከም ቃንጥሻ ዓሳ በቁሉ፡  መገድታትና ብ ብቸመንቶ ኣርማቶ፡ ተስሪሑ፡  ጎቦታትና ከም ናይ ጥንቲ በግራብ ተሸፊኑ። ሕርሻታት ማዕቢሉ።  ናይ ባሕርን ኣየርን መሬታን ሰራዊት ትምህርቲ ዝጸገበ ፕርፈሽናል ኮይኑ፡ ዓበይትና ክቢሮም ከም ናይ በዓል ኣመሪካ ክንክን ተገይሩሎም፡ ማእለይ ዘይብሉ ስቅይን ከይድገም በብዓንቱ museum ተሰሪሑ፡ ክብርና ተመሊሱ   ንርኤሞ። ካብዚ ናብቲእ ስ ክንበጽሕ ኣሎና ኢልና ጸሎት ሓዊስና ክንጎይ፡ እቲ ናይ ሕሰምን ስቅያን ጎቦ ፈሪሱ ሰጥ ዝበል ሜዳ ክኸውን ይኽእል’ዩ።

እሞ እንደጋና ክደግሞ፡ ካብ ኩሉ ዓይነት ሓሰራ መከራን፡ ስደትን  ተጋላጊልና ሰላምን፡ ፍቅርን፡ ፍትሕን፡ ነጊሱ፡ ርእስናን ሀገርናን ንሃንጸሉ ዓመት ይግበረልና፡  እቲ ኹሉ ዝክኣሎ ኣምላኽ ይእከልኩም ይበለና፡  ክብርን ምስጋናን ከም ወትሮ ንዕኡ ይኹን፡  ኣሜሜን።

አበባ